خلاصه کتاب

قصه چهار نوجوان به نام های مانی و مینا و پریسا و محسن که فامیل هستند و به دفترچه خاطرات دایی سامان در انباری خانه مادربزرگ دسترسی پیدا کرده و بی اجازه شروع به خواندن آن می کنند. قهرمان اصلی داستان؛ سامانِ نوجوان است که در هر جلد از کتاب بدون تمهید و منطق داستانی، سفری در زمان دارد و همنشین و همراه نقاشان شهیر می شود.

در جلد سه این مجموعه کتاب؛ او با ونگوگ همراه شده و سفری طولانی در خلال بحران های روحی این نقاش و خلق تابلوهای مشهورش تا زمان مرگ او دارد. سامان شاهد و ناظری است بر خلقیات خاص، سبک منحصر به فرد، الهام گیری از طبیعت، بیماری روحی ونگوگ و نقاط بحرانی زندگی اش که بریدن گوش و مرگ رازآلود او را شامل می شود.

سامان شاهدی است بر گردهمایی نقاشان برجسته آن دوره در پاریس و رابطه خاص ونگوگ و پل گوگن که در بحران روحی او تاثیری عمیق داشت. سفرهای متعدد و نهایتا ماجرایی که از آن می توان به مرگ تصادفی ونگوگ بر اثر یک سهل انگاری نام برد؛ از جمله بخش های خواندنی کتاب هستند. بخصوص که در بخش اعظم منابع موجود، از مرگ او به عنوان یک خودکشی یاد شده، اما سامان یا در واقع نویسنده کتاب اصرار دارد که این چنین نبوده که طبعا با تکیه بر مستندات است.

قابلیت اقتباس

این مجموعه قصه به واسطه آشنا کردن نوجوانان با نقاشان شهیر جهان در طول تاریخ می تواند مفید باشد چراکه خوانشی ساده و بی تکلف از نقاط اوج زندگی شخصی و هنری آنها دارد که بر اساس مستندات و با تکیه بر دانش هنری نویسنده بنا شده است. فقدان طراحی برای چرایی امکان سفر سامان در دل تاریخ هرچند می تواند سوال برانگیز باشد اما ویژگی قصه بودن کار را تشدید کرده و آن را بدل به داستانی می کند که از ذهن خلاق و داستان پرداز دایی سامان و تجربه های نوجوانی اش خلق شده است. نادیده گرفتن جزئیات منطقی سفر در زمان همچون اختلاف زبان و زمان، چگونگی امکانپذیر شدن این سفر فانتزی، ... و بسنده کردن به تفاوت فرهنگ، رفتار، لحن گویش و نهایتا لباس؛ نشان می دهد این بستر تنها بهانه ای برای جاری شدن قصه زندگی هنرمندان با زبان ساده و طنز برای کودکان و نوجوانانی است که کمتر با تاثیرگذاری این بزرگان در تاریخ هنر آشنایی دارند.

البته به تدریج در هر جلد؛ اطلاعات مستند و تاریخی ارائه شده در قصه به گونه ای مهم و جدی و تخصصی می شود که به نظر منطقی نمی آید سامان نوجوان در قصه زمان گذشته و یا چهار نوجوان در قصه زمان حال، این اشراف را به جزئیات و زوایای پنهان زندگی این نقاشان داشته باشند.

همچنین در جلد ۳ تلاش شده ایده مطالعه دزدکی دفتر خاطرات و یادداشت های دایی دچار تغییر شده و با تکیه بر تمهید خواندن نامه های دایی سامان به مادربزرگ، این روند تاحدی احیا شود. اما همچنان این نکته باقیست که در قصه زمان حال؛ کاراکترها غیرفعال و تنها شنونده خاطرات هستند و دخل و تصرفی در داستان و پیشبرد درام ندارند.

به همین دلیل و البته دلایل عدیده دیگر به نظر می آید قالب مجموعه انیمیشن برای این قصه مناسب تر باشد.